«Πολιτική αρχαιολογία»: Όταν η Ισπανία των κινημάτων σκάβει τη γη αναζητώντας το δολοφονημένο παρελθόν της
του Γιώργου Μητραλιά
Γιατί το άρθρο που ακολουθεί; Προφανώς, επειδή τραβάει προκαταβολικά τον αναγνώστη καθώς αναφέρεται όχι σε κάποιον ανώνυμο, αλλά στο δισέγγονο του Δαρβίνου. Επίσης, προφανώς, επειδή δίκαια συγκινεί και βάζει σε (χρήσιμες) σκέψεις η ζωή και ο ηρωικός του θάνατος «μια μέρα πριν κλείσει τα 21 χρόνια του». Όμως, υπάρχει κι ένας ακόμα λόγος που μας έκανε να «αλιεύσουμε» -και να μεταφράσουμε- το παρακάτω άρθρο στη διαδικτυακή εφημερίδα της Ανδαλουσίας andalucesdiario.es: Αποκαλύπτει στον Έλληνα αναγνώστη μια σημερινή ισπανική πραγματικότητα που αγνοεί, εκείνη της «πολιτικής αρχαιολογίας», δηλαδή της οργανωμένης και συστηματικής αναζήτησης από χιλιάδες εθελοντές των λειψάνων εκατοντάδων χιλιάδων -πάντα άθαφτων και αγνοούμενων- αντιφασιστών μαχητών του εμφυλίου του 1936-1939.
Φυσικά, δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το κίνημα της «πολιτικής αρχαιολογίας» αναπτύσσεται μόλις τώρα στο Ισπανικό Κράτος, 85 ολάκερα χρόνια μετά το τέλος του εμφυλίου και 39 χρόνια μετά το θάνατο του δικτάτορα Φράνκο. Και δεν είναι τυχαίο επειδή συμπίπτει χρονικά με την ιστορικών διαστάσεων άνοδο του λαϊκού κινήματος στη χώρα. Μια άνοδο που βρήκε τη πολιτική της έκφραση στους Podemos, οι οποίοι με τη σειρά τους έχουν βάλει στη βαθύτερη κρίση της ιστορίας του το πολιτικό σκηνικό της ισπανικής μεταπολίτευσης (transicion) που επέβαλαν ...οι νικητές του εμφυλίου!
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι εξέπληξε την προηγούμενη εβδομάδα με την απόφασή του να μειώσει κι’ άλλο τα επιτόκια, σε νέα ιστορικά χαμηλά επίπεδα, σχεδόν στο μηδέν(0,05%) από 0,15%. Μείωσε επίσης και τα επιτόκια καταθέσεων, από το -0,10% στο -0,20% σε μια προσπάθεια να αποθαρρύνει τις τράπεζες να «παρκάρουν» κεφάλαια στην ΕΚΤ. Στόχος το πάμφθηνο χρήμα να βοηθήσει την ανάπτυξη της οικονομίας της Ευρωζώνης που βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο χρόνιας στασιμότητας και αποπληθωρισμού: μείωσης δηλαδή του πληθωρισμού σε επίπεδα τα οποία δεν συμφέρει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν αφού δεν μπορούν να προσδοκούν σε αύξηση τιμών των προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχουν.
H Τρόικα, που αποτελείται από εκπροσώπους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πραγματοποίησε για πρώτη φορά τις διαπραγματεύσεις της με την ελληνική κυβέρνηση, από τις 2 έως τις 4 Σεπτεμβρίου, εκτός της χώρας. Ως τόπο φιλοξενίας επέλεξε το Παρίσι, και πιο συγκεκριμένα την έδρα του εξόχως φιλελεύθερου Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), στο Château de la Muette. 
Αν και το κάλεσμα για μια διεθνή μέρα αλληλεγγύης στις 595 καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών έγινε μέσα στο κατακαλόκαιρο, η ανταπόκριση που συναντάει είναι τόσο θετική που επαληθεύει την αρχική αισιόδοξη υπόθεση εργασίας: Αυτός ο παραδειγματικός αγώνας μιας χούφτας Ελληνίδων εργατριών ξεπερνάει τα όρια της χώρας μας και είναι εμβληματικός των καλύτερων λαϊκών αντιστάσεων στη σκληρή εποχή των Μνημονίων στην Ευρώπη, αλλά και πέρα από αυτήν!...
Γιατί μια σελίδα της "Εποχής" για τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο; Το ερώτημα δεν μπαίνει σωστά. Γιατί μόνο μια σελίδα για το Πρώτο Παγκόσμιο Μακελειό και μόνο στην Εποχή;*
Την ώρα που παντού στην Ευρώπη –αλλά όχι και στην Ελλάδα- τα εκατό χρόνια από το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκόσμιου Μακελειού προσφέρουν μια καλή αφορμή για να (ξανα)θυμηθούν οι «από κάτω» τους γιγάντιους ανοιχτούς λογαριασμούς που διατηρούν πάντα με τους «από πάνω»τουλάχιστον από την εποχή της σταύρωσης του Σπάρτακου, το contra-xreos.gr θέλει να συμβάλει σ’αυτή τη διδακτική αναπόληση καθώς τη θεωρεί ζωτικής σημασίας για το σήμερα και το αύριο της ανθρωπότητας. Μπορεί λοιπόν να συνέβη πριν από ένα αιώνα, αλλά εκείνη η αδιανόητη ανθρωποσφαγή είχε για θύματά της νέους οι περισσότεροι από τους οποίους δεν πρόλαβαν ποτέ να γίνουν είκοσι χρονών… Και να σκεφτεί κανείς ότι την ώρα που οι πατριώτες όλων των χωρών αλληλοσφάζονταν, τη τιμή του σοσιαλισμού, του εργατικού κινήματος και της ίδιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας την έσωσαν τότε όχι παραπάνω από τρεις ντουζίνες αγωνιστές που αποφάσισαν να πάνε ενάντια στο ρεύμα και στα κόμματά τους. Εκείνοι ακριβώς που συναντήθηκαν το Σεπτέμβρη του 1915 στο ελβετικό χωριουδάκι του Τσίμερβαλντ…
H Hedy Epstein, ενενηντάχρονη επιζήσασα του Ολοκαυτώματος, συνελήφθη τη Δευτέρα κατά τη διάρκεια διαμαρτυρίας μπροστά στο γραφείο του κυβερνήτη του Μιζούρι (βλέπε παρακάτω το συναρπαστικό βιογραφικό της -στα αγγλικά- από τη Wikipedia)
Σε αυτή τη σειρά των άρθρων , αναλύεται η πολυτάραχη ιστορία του ΔΝΤ στην Ουκρανία, από το ξέσπασμα της κρίσης του 2007-2008 μέχρι τον τελευταίο προγραμματισμό του χρέους που αποδέχτηκε η μη εκλεγμένη κυβέρνηση μετά την εξέγερση, στα τέλη του 2013 - αρχές του 2014.
Η εκθετική αύξηση της μόλυνσης τόσο του αέρα στις μεγάλες πόλεις, όσο και του πόσιμου νερού και του περιβάλλοντος γενικότερα, η υπερβολική θέρμανση του πλανήτη, το ξεκίνημα της τήξης των πολικών πάγων, ο πολλαπλασιασμός των «φυσικών» καταστροφών, η σταδιακή φθορά του στρώματος του όζοντος στην ατμόσφαιρα, η αποψίλωση, με ολοένα και πιο γοργούς ρυθμούς, των τροπικών δασών και η γοργή ελάττωση της βιο-ποικιλότητας με την εξαφάνιση χιλιάδων ειδών. Η εξάντληση των εδαφών, η ερημοποίηση, η συνεχής συγκέντρωση αποβλήτων (ειδικά πυρηνικών) που δεν είναι πια εύκολο να τα διαχειριστούμε, ο πολλαπλασιασμός των πυρηνικών ατυχημάτων και η απειλή ενός καινούργιου Tchernobyl. Η μόλυνση της τροφής, οι γενετικοί χειρισμοί, οι «τρελές αγελάδες», το κρέας με ορμόνες.
Η αρχή του 21ου αιώνα είναι καταστροφική: οικολογικός κίνδυνος χωρίς προηγούμενο, χαοτική παγκόσμια τάξη πραγμάτων σημαδεμένη από το τρόμο και τους πολέμους χαμηλής έντασης που απλώνονται σαν γάγγραινα πάνω στο πλανήτη -στη κεντρική Αφρική, στη Μέση Ανατολή, κατά μήκος της ακτής του Ειρηνικού στη Νότια Αμερική- και αντανακλώνται σε όλα τα έθνη.
Βερολίνο 1933. Η Νύχτα των Κρυστάλλων. Το ναζιστικό καθεστώς προωθεί μια κοινωνική συνοχή στηριγμένη στο ναρκισσισμό του «εθνικού εμείς», καθιστώντας την κοινωνία πρόθυμη να υπερασπιστεί με κάθε τρόπο τη φυλετική της καθαρότητα. Τα πρόσωπα (και άρα οι πολίτες) κρύβονταν συχνά πίσω από την απρόσωπη άρεια συλλογική ψυχή, επενδύοντας στα γυμνασμένα σώματα των μαχητών και στην αδρή «καθαρότητα» του δημόσιου χώρου βασικές κοινωνικές και ψυχολογικές προσδοκίες τους, αλλά και τις εξατομικευμένες ευθύνες τους. Στο καθεστώς αυτό συνοδεύουν λίγο λίγο τους Εβραίους στη φρικιαστική πορεία του «αποδιοπομπαίου τράγου» οι αριστεροί, αρκετοί φιλελεύθεροι, οι ομοφυλόφιλοι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες και οι Αθίγγανοι. Μια κοινωνία καθαρών που στο όνομα της καθαρότητας βρωμίζει πιο πολύ από κάθε άλλη φορά, πετώντας «ακάθαρτους»(!) ανθρώπους στα στρατόπεδα όπως τα άπλυτα ρούχα σε μια βιαστική επίσκεψη στο πίσω μέρος της ντουλάπας.
Η γυναικεία δουλειά και η γυναικεία εργασία είναι θαμμένες βαθιά στην καρδιά της καπιταλιστικής κοινωνικής και οικονομικής δομής.
Η πολεμική που ξέσπασε στη Γερμανία, ανάμεσα σ΄ αυτούς που προσπαθούν να υποβαθμίσουν τον ναζιστικό όλεθρο (Nolte, Hillgruber) και σε αυτούς που υποστηρίζουν τη μοναδικότητά του (Habermas και πολλοί άλλοι) δεν μπορεί να μας αφήσει αδιάφορους. Η θεωρία των πρώτων είναι γνωστή: η ανθρωπότητα γνώρισε σφαγές σε κάθε αιώνα, ιδιαίτερα στις αρχές του δικού μας και κυρίως εναντίον των "ταξικών εχθρών" στη Σοβιετική Ένωση, συνεπώς κοντά στα σύνορα της Γερμανίας. Εμείς οι Γερμανοί, στη διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου δεν κάναμε τίποτα περισσότερο από το να προσαρμοστούμε σε μια πρακτική φρικτή αλλά καθιερωμένη: μια πρακτική "ασιατική" η οποία ερμηνεύεται σε σφαγές, μαζικές εκτοπίσεις, σκληρή απομόνωση σε εχθρικές περιοχές, βασανιστήρια, διάλυση των οικογενειών. Η δική μας μοναδική καινοτομία υπήρξε τεχνολογικής φύσεως: επινοήσαμε τους θαλάμους αερίων. Ας το πούμε εν συντομία: είναι ακριβώς αυτή η καινοτομία την οποία αρνείται η σχολή των "αναθεωρητών" οπαδών του Faurisson, επομένως οι δύο θεωρίες αλληλοσυμπληρώνονται σε μια ερμηνεία της ιστορίας η οποία δεν μπορεί παρά να είναι ανησυχητική. 
Τα «όρνεα», που προσπαθούν να σύρουν την Αργεντινή στο χείλος μιας νέας καταστροφής επεκτείνονται τώρα στην ισπανική αγορά. Η NML Capital που, μαζί με άλλους , έφερε την Αργεντινή στα πρόθυρα της στάσης πληρωμών, τρώει τώρα τα ψοφίμια της ισπανικής αγοράς. Η Elliott Management, του αμερικανού τοκογλύφου Paul Singer , κατέχει ήδη ένα δισεκατομμύριο ευρώ σε επισφαλή δάνεια της ισπανικής τράπεζας Bankia και 300 εκατομμύρια ευρώ της Santander. Εκτιμάται ότι για τα δύο χαρτοφυλάκια έχει καταβάλει μόλις 50 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το Auraree.com. 
Σε ένα άρθρο του 1843 για «τις προόδους της κοινωνικής μεταρρύθμισης στην ηπειρωτική Ευρώπη», ο νεαρός Ένγκελς (μόλις είκοσι ετών) περιέγραφε τον κομμουνισμό ως «αναγκαία κατάληξη που συνάγεται αναγκαία από τις γενικές συνθήκες του σύγχρονου πολιτισμού». Εν ολίγοις, πρόκειται για έναν κομμουνισμό νοούμενο με όρους λογικής, καρπό της επανάστασης του 1830, όπου οι εργάτες «επέστρεψαν στις ζωντανές πηγές και στη μελέτη της μεγάλης επανάστασης και ιδιοποιήθηκαν με σφρίγος τον κομμουνισμό του Μπαμπέφ».
Μετά από 11 μήνες σκληρού και συνεχούς αγώνα, 595 καθαρίστριες του δημοσίου έχουν γίνει η ενσάρκωση, το σύμβολο, η ψυχή, η ίδια η ζωή της πιο σθεναρής αντίστασης στην πολιτική λιτότητας της Ελλάδας...
Δεν είναι φυσικά τυχαίο ότι το ιστορικών διαστάσεων μανιφέστο «Ύστατη Έκκληση» μας έρχεται από την Ισπανία. Ούτε και ότι το υπογράφουν όλοι –χωρίς εξαίρεση- οι ηγέτες της αριστεράς και των κοινωνικών κινημάτων αυτής της χώρας, από τον Κάγιο Λάρα και τον Αλμπέρτο Γκαρθόν της Ενωμένης Αριστεράς και τον Πάμπλο Ιγκλέσιας και την Τερέσα Ροντρίγκεθ του Podemos μέχρι τον ΓΓ. του Κομμουνιστικού κόμματος Χοσέ Λουίς Θεντέγια και τον Χάϊμε Παστόρ της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Και από τις οικοφεμινίστριες Γιάγιο Ερέρο των Οικολόγων σε Δράση και Εστέρ Βίβας της Καταλάνικης «Συντακτικής Διαδικασίας» μέχρι τον Ενρίκ Ντουράν του κινήματος για την Αποανάπτυξη και τον Φλοράν Μαρσεγιεσί των Πράσινων Equo, τον θεωρητικό του οικοσοσιαλισμού και διάσημο ποιητή Χόρχε Ρίτσμαν, και όλες, χωρίς εξαίρεση, τις σημαντικές προοδευτικές προσωπικότητες της χώρας (συμπεριλαμβανόμενης της Καταλονίας και της Χώρας των Βάσκων) στο χώρο της διανόησης των επιστημών, της λογοτεχνίας ή του θεάτρου, που τοποθετούνται στα αριστερά της σοσιαλδημοκρατίας και φτάνουν μέχρι και τον αναρχοσυνδικαλισμό…
Αν και μπήκαμε στο καλοκαίρι, η Ισπανία δεν λέει να επιστρέψει στους -τόσο προσφιλείς στους κυβερνήτες μας-… «κανονικούς ρυθμούς». Συμβαίνει μάλιστα το αντίθετο. Τον εκλογικό σεισμό της 25ης Μαΐου ακολούθησε, και συνεχίζει να ακολουθεί, καταιγισμός μετασεισμών, γεγονός που γεννάει μάλιστα την απορία μήπως και ο σεισμός των ευρωεκλογών δεν ήταν κι αυτός παρά ένας προσεισμός που αναγγέλλει κάτι πολύ μεγαλύτερο…