Ερνέστ Μαντέλ

Ιταλία, Γερμανία, Αυστρία: η εργατική τάξη αντιστέκεται κάτω από τη μπότα του φασισμού

Στο τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου, διαδόθηκε ένας μύθος: η γερμανική εργατική τάξη δήθεν δεν αντιστάθηκε στον φασισμό. Στην πλειοψηφία της υποστήριξε τάχα τον Χίτλερ.

Αυτός ο μύθος αποδείχθηκε σκληρόπετσος. Η λειτουργία του είναι προφανής: να ενοχοποιήσει την εργατική τάξη για τα εγκλήματα που διέπραξαν άλλοι: για τη χρηματοδότηση του Χίτλερ από το Μεγάλο Κεφάλαιο, για την εγκληματική πολιτική διαίρεσης των εργαζομένων από τον Στάλιν. Ο στόχος ήταν επίσης πρακτικός: να δικαιολογήσει τη διαίρεση της Γερμανίας που αποφασίστηκε στη Γιάλτα και το Πότσνταμ, να δικαιολογήσει τη διάλυση της βιομηχανίας του Ρουρ που υποστήριζαν από κοινού ο Στάλιν και ένα μεγάλο τμήμα της ευρωπαϊκής και αμερικανικής αστικής τάξης.

Αποδόμηση ενός πουτινικού μύθου

Πίσω από την ουδετερότητα των αντιδραστικών ελίτ στον Παγκόσμιο Νότο, τα υπο-ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και όχι η "αντιαποικιακή συνείδηση"!

του Michael Karadjis (Μιχάλη Καράτζη)*

Ξανά και ξανά, μας έχουν πει ότι ο «Παγκόσμιος Νότος» –δηλαδή ο αναπτυσσόμενος κόσμος που αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από πρώην αποικίες– δεν υποστηρίζει την αντίσταση της Ουκρανίας απέναντι στη βάρβαρη αποικιοκρατική εισβολή της Ρωσίας, ή ακόμη και ότι υποστηρίζει τη Ρωσία. Σύμφωνα με αυτή την απόδοση της πραγματικότητας, η υποστήριξη προς την Ουκρανία είναι εξ ολοκλήρου ένα σχέδιο της αυτοκρατορικής Δύσης, και αυτό ακριβώς το γεγονός είναι ένας ακόμη λόγος που οι πρώην αποικίες των δυτικών ιμπεριαλιστικών κρατών δεν θέλουν να βρίσκονται στο πλευρό των πρώην αποικιοκρατών αφεντικών τους.

Πέρα από τα προβληματικά μαθηματικά που χρησιμοποιούν–140 χώρες ψήφισαν υπέρ της καταδίκης της ρωσικής εισβολής, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων βρίσκεται στον Παγκόσμιο Νότο, και μόνο 5 ψήφισαν κατά– υπάρχει ένα πιο σημαντικό πρόβλημα εδώ: η ταύτιση των κυρίαρχων τάξεων, των κυβερνήσεων και συχνά των δικτατοριών με τους λαούς αυτών των χωρών, λες και οι άνθρωποι που δολοφονούνται από κάποιο καθεστώς εκμεταλλευτών θα έχουν αυτόματα τις ίδιες απόψεις με τους καταπιεστές τους, επειδή όλοι είναι «κάτοικοι του Παγκόσμιου Νότου». Ενώ μια τέτοια βαρετά πεζή παραδοχή είναι φυσιολογική στα κυρίαρχα μέσα μαζικής ενημέρωσης και στον αστικό πολιτικό λόγο, θα έπρεπε να είναι δεύτερη φύση για οποιονδήποτε διακηρύσσει κάποιο είδος σοσιαλιστικής ή έστω αόριστα αριστερής ή προοδευτικής ιδεολογίας ότι ένας τέτοιος λόγος είναι αδιανόητη ανοησία.

«Μόνο τα λευκά έθνη υποστηρίζουν την Ουκρανία, οι μαύροι και μελαμψοί λαοί του κόσμου αρνούνται να στηρίξουν τον “πόλεμο του ΝΑΤΟ” κατά της Ρωσίας» με πληροφόρησαν δυτικοί αριστεροί, θεωρώντας ότι μιλούν εκ μέρους πολλών δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε διάφορες ηπείρους, ενώ στην πραγματικότητα μιλούν μόνο εκ μέρους των βασανιστών τους.

Ernest Mandel

Αυτοοργάνωση και πρωτοποριακό κόμμα στην αντίληψη του Τρότσκι

Η σχέση μεταξύ της αυτοοργάνωσης της εργατικής τάξης και της πρωτοπόρας οργάνωσης είναι ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα του μαρξισμού. Μέχρι τώρα, το πρόβλημα αυτό δεν έχει αντιμετωπιστεί συστηματικά, ούτε υπό το πρίσμα της θεωρίας ούτε υπό το πρίσμα των εμπειρικών δεδομένων για την πάλη των εργατών, που συσσωρεύτηκαν τα τελευταία εκατόν πενήντα χρόνια. Παρόλο που ο Ένγκελς (1) (αλλά και ο Μαρξ, αν και λιγότερο) ασχολήθηκε με το πρόβλημα αυτό σε πολυάριθμες επιστολές και άρθρα, αυτό ισχύει και για τους θεμελιωτές του επιστημονικού σοσιαλισμού.

Μια επισκόπηση των πιο γνωστών έργων που είναι αφιερωμένα σε αυτό το πρόβλημα - το "Τι να κάνουμε;" του Λένιν, το "Οργανωτικά προβλήματα της ρωσικής σοσιαλδημοκρατίας" της Ρόζα Λούξεμπουργκ, τα γραπτά του Κάουτσκι κατά του Μπερνστάιν, της Ρόζα Λούξεμπουργκ και των Μπολσεβίκων, το "Παιδική ασθένεια" του Λένιν και το "Παράνομο κόμμα" του Ότο Μπάουερ - αποκαλύπτει ότι είναι όλα πολεμικής φύσης και επομένως αποσπασματικά και περιστασιακά. Τα πρώιμα έργα του Λούκατς, “Ιστορία και ταξική συνείδηση” και Λένιν, έχουν τόσο υψηλό επίπεδο αφαίρεσης που δεν μπορούν να περιέχουν συστηματική επεξεργασία του θέματος. Τα γραπτά του Γκράμσι στις αρχές της δεκαετίας του 1920 πλησιάζουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Πρόκειται όμως κυρίως για ανομοιογενή άρθρα εφημερίδων και όχι για μια συστηματική περιγραφή (2).

Τώρα και με τη βούλα της γαλλικής δικαιοσύνης

Η Γαλλία του Μιτεράν
“συνένοχος γενοκτονίας”!

του Γιώργου Μητραλιά

Σκίτσο Σόνια ΜητραλιάΗ είδηση είναι ιστορικής σημασίας, αλλά στην μεν Γαλλία δεν έτυχε της παραμικρής προβολής, στην δε Ελλάδα ούτε καν δημοσιεύτηκε ποτέ: γαλλικό δικαστήριο αναγνώρισε, για πρώτη φορά, ως “συνένοχο” στη γενοκτονία των Τούτσι στη Ρουάντα (τουλάχιστον 800.000 νεκροί) τον Υμπέρ Βεντρίν, τότε γενικό γραμματέα της γαλλικής προεδρίας, κατοπινό υπουργό εξωτερικών της Γαλλίας και δεξί χέρι του τότε προέδρου Φρανσουά Μιτεράν. Με άλλα λόγια, το γαλλικό δικαστήριο αναγνώρισε ουσιαστικά τον ίδιο τον τότε Γάλλο πρόεδρο Μιτεράν ως συνένοχο σε μια από τις 3-4 πιο αποτρόπαιες γενοκτονίες της σύγχρονης ιστορίας!…

Η τεράστια σημασία αυτής της είδησης έγκειται στο γεγονός ότι είναι πια με τη βούλα δικαστηρίου όχι μιας ξένης χώρας αλλά της ίδιας της Γαλλίας, που αναγνωρίζεται η συνενοχή της γαλλικής πολιτικής ηγεσίας σε ένα καραμπινάτο “έγκλημα κατά της ανθρωπότητας”! Αν και δεν τρέφουμε καμιά αυταπάτη για τις συνέπειες αυτής της δικαστικής απόφασης, που δεν πρόκειται να αλλάξει προς το καλύτερο την (ιμπεριαλιστική και νεοαποικιακή) πολιτική της Γαλλίας στην Αφρική, μπορούμε πάντως να φανταστούμε πόσο διαφορετικός θα ήταν ο κόσμος μας αν π.χ. ο Τζωρτζ Μπους δικαζόταν και καταδικαζόταν από αμερικανικό δικαστήριο για την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ ή ο Πούτιν από ρωσικό δικαστήριο για τη δική του εισβολή στην Ουκρανία. Και επίσης, πόσο καλύτερη θα ήταν η χώρα μας και η γειτόνισσα Τουρκία αν οι “εθνάρχες” των δύο χωρών Βενιζέλος και Ατατούρκ δικάζονταν και καταδικάζονταν από δικαστήρια των χωρών τους για το αποτρόπαιο τους έγκλημα (μαζικής εθνοκάθαρσης!) να ξεριζώσουν εκατομμύρια ανθρώπους από τα σπίτια και τις πατρίδες τους, με την λεγόμενη -και πάντα... εγκωμιαζόμενη τουλάχιστον στην Ελλάδα!- “ανταλλαγή πληθυσμών”…

Από την εξάπλωση των εξεγερμένων "νεαρών βαρβάρων" στην πτώση της ανθρωπότητας στην (πραγματική) βαρβαρότητα!...

του Γιώργου Μητραλιά

Είναι προφανές ότι οι υλικές, περιβαλλοντικές, ανθρώπινες και άλλες ζημιές που προκαλούνται σήμερα από ιμπεριαλιστικούς πολέμους (π.χ. στην Ουκρανία) ή εμφυλίους πολέμους (π.χ. στο Σουδάν) είναι ασύγκριτα μεγαλύτερες από αυτές που προκλήθηκαν στη διάρκεια των πρόσφατων λαϊκών "ταραχών" στη Γαλλία ή εκείνων στο Λονδίνο το 2011 ή στις ΗΠΑ πριν από τρία χρόνια. Στον 21ο αιώνα, όπως και στον 20ό αιώνα και τους δύο παγκόσμιους πολέμους του, η βαρβαρότητα είχε πάντα ένα πρόσωπο, αυτό του καπιταλισμού σε όλες τις μορφές, παραλλαγές και εκδηλώσεις του.

Nahel (Γαλλία) : Η χώρα μας πενθεί και είναι οργισμένη

100 συνδικάτα, ενώσεις, συλλογικότητες και πολιτικές οργανώσεις καλούν σε διαδηλώσεις σε όλη τη Γαλλία!

Η χώρα μας θρηνεί και είναι οργισμένη. Η δολοφονία του Nahel από αστυνομικό με πυροβολισμό εξ επαφής στη Ναντέρ αποκάλυψε τις συνέπειες δεκαετιών δημόσιων πολιτικών διακρίσεων και ασφάλειας, που έχουν για στόχο τις εργατικές γειτονιές και τους νέους που μεγαλώνουν εκεί, ειδικά εκείνους που υφίστανται το ρατσισμό και ζουν σε επισφαλείς συνθήκες. Η κλιμάκωση της βίας είναι αδιέξοδη και πρέπει να σταματήσει. Η ουσιαστικά κατασταλτική προσέγγιση της αστυνομίας και οι νομοθετικές αλλαγές που εισήχθησαν το 2017 σχετικά με τη χρήση υπηρεσιακών όπλων, επιδεινώνουν αυτό που ο πληθυσμός βιώνει και υφίσταται από πλευράς διακρίσεων και ρατσιστικών πρακτικών.

Εγκληματική αστυνομία, συστημικός ρατσισμός, αντικοινωνικές πολιτικές: Να υποστηρίξουμε μια νόμιμη εξέγερση

BESANCENOT Olivier, POUPIN Christine, POUTOU Philippe, SALINGUE Pauline

Μετά το θάνατο του νεαρού Nahel, οι εργατικές γειτονιές έχουν κινητοποιηθεί. Αυτή η κινητοποίηση είναι νόμιμη. Και η πηγή της βίας βρίσκεται στην αστυνομία, στον Νταρμανέν και στον Μακρόν, που είναι υπεύθυνοι για αυτή την κατάσταση.

Μια αντιρατσιστική, αντιεξουσιαστική εξέγερση

Εδώ και χρόνια, οι κυβερνώντες ενισχύουν το αστυνομικό και ρατσιστικό οπλοστάσιο: η αστυνομική βία γίνεται όλο και πιο συχνή και θανατηφόρα, στις διαδηλώσεις και στις εργατικές γειτονιές. Με σπάνιες εξαιρέσεις, οι δράστες αυτής της βίας απολαμβάνουν οργανωμένη ατιμωρησία.

Η "πορεία για τη δικαιοσύνη" του Πριγκόζιν:
τι συνέβη και τι μπορεί να συμβεί;

της εκδοτικής συλλογικότητας После*
(26 Ιουνίου 2023)

Τα γεγονότα της 23ης και 24ης Ιουνίου χαρακτηρίζονται ήδη ως η σοβαρότερη εσωτερική πολιτική πρόκληση για το καθεστώς Πούτιν.

Μέσα σε λίγες ώρες, οι μονάδες του Βάγκνερ κατάφεραν με ελάχιστη αντίσταση να πάρουν τον έλεγχο του Ροστόφ στο Ντον και του Βορονέζ, μεγάλων πόλεων στη νότια Ρωσία. Έφτασαν επίσης σε απόσταση λίγων εκατοντάδων χιλιομέτρων από τη Μόσχα.

Αναγγέλλοντας την έναρξη στρατιωτικής εξέγερσης, ο αρχηγός των Βάγκνερ, Γιεβγκένι Πριγκόζιν, αμφισβήτησε ανοιχτά την αναγκαιότητα της εισβολής στην Ουκρανία, απαίτησε την απομάκρυνση της στρατιωτικής ηγεσίας της Ρωσίας και δήλωσε ότι στόχος του ήταν η αποκατάσταση της "δικαιοσύνης".

Αν και η σύγκρουση επιλύθηκε με μικρή αιματοχυσία, φαίνεται ότι υπονόμευσε για πάντα την υπόσχεση του Πούτιν για σταθερότητα και ενότητα του καθεστώτος.

Μακρόν και Πούτιν ίδια μάχη
... ενάντια στους οικολόγους!

Του Γιώργου Μητραλιά

Η χρονική σύμπτωση είναι τρομερά εύγλωττη: την ίδια μέρα, την Τετάρτη 21 Ιουνίου 2023, σχεδόν την ίδια ώρα, ο Μακρόν και ο Πούτιν κήρυξαν τον πόλεμο σε όλες και όλους εκείνους που παίρνουν στα σοβαρά την υπεράσπιση της φύσης, της ανθρωπότητας και του πλανήτη μας! Ο Μακρόν και η κυβέρνησή του αποφάσισαν και ανακοίνωσαν τη διάλυση της σημαντικής περιβαλλοντικής συλλογικότητας "Soulèvements de la Terre" (Εξεγέρσεις της Γης). Και ο Πούτιν αποφάσισε και ανακοίνωσε την απαγόρευση της διεθνούς μη κυβερνητικής οργάνωσης WWF (Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση)! Με λίγα λόγια, Πούτιν και Μακρόν ίδια μάχη...

Γραμμένη μόλις 8 μέρες πριν από τη δολοφονία του από πράκτορα του Στάλιν, η επιστολή του Λέοντα Τρότσκι σε Αμερικανούς αριστερούς, αποδεικνύεται σήμερα ιδιαίτερα επίκαιρη και διαφωτιστική για το πρακτέον στον πόλεμο του Πούτιν ενάντια στην Ουκρανία. Μιλώντας απλά και κατανοητά, χωρίς τα γνωστά “μολονότι-δηλονότι” εκείνων που συνηθίζουν να κόβουν την τρίχα στα τέσσερα για να αποφύγουν την αλήθεια που (τους) πονάει, ο Τρότσκι πάει κατευθείαν στην ουσία του προβλήματος: “Ό,τι θεωρούμε ότι αξίζει να υπερασπιστούμε, είμαστε έτοιμοι να το υπερασπιστούμε με τα όπλα στο χέρι”. Και όπως τότε, έτσι και τώρα “ενάντια στις προκαταλήψεις και τα ψέματα των ειρηνιστικών τάσεων”..*

"... ενάντια στις προκαταλήψεις και τα ψέματα των ειρηνιστικών τάσεων"

Λέων Τρότσκι, 13 Αυγούστου 1940

Αγαπητοί φίλοι,

Κατά τη γνώμη μου πρέπει να ενισχύσουμε και να εμβαθύνουμε την εκστρατεία μας ενάντια στις προκαταλήψεις και τα ψέματα των ειρηνιστικών τάσεων.

Οι φιλελεύθεροι και οι δημοκράτες λένε: "Πρέπει να βοηθήσουμε τις δημοκρατίες με όλα τα μέσα εκτός από την άμεση επέμβαση στην Ευρώπη. " Γιατί αυτός ο ηλίθιος και υποκριτικός περιορισμός; Αν πρέπει να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία, πρέπει να την υπερασπιστούμε και σε ευρωπαϊκό έδαφος, ιδίως επειδή αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία στην Αμερική. Το να βοηθήσουμε την Αγγλία -για να συντρίψει τον Χίτλερ- με κάθε μέσο, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής επέμβασης, θα ήταν ο καλύτερος τρόπος να υπερασπιστούμε την "αμερικανική δημοκρατία". Αυτός ο καθαρά γεωγραφικός περιορισμός δεν έχει κανένα νόημα, ούτε πολιτικά ούτε στρατιωτικά.

Το ίδιο άρθρο στα αγγλικά: https://againstthecurrent.org/berlusconi-is-dead-the-nightmare-of-his-legacy-remains
...και στα γαλλικά:https://www.europe-solidaire.org/spip.php?article66783
...και στα ιταλικά:https://refrattario.blogspot.com/2023/06/berlusconi-e-morto-ma-lincubo-della-sua.html

Ο Μπερλουσκόνι πέθανε αλλά η εφιαλτική κληρονομιά του παραμένει!…

του Γιώργου Μητραλιά

Δυστυχώς, το τέλος του Μπερλουσκόνι δεν σημαίνει και το τέλος του είδους της (αστικής) πολιτικής που αυτός εφεύρε και εφάρμοσε. Και αυτό επειδή ο Μπερλουσκόνι φρόντισε να ιδρύσει μια ολάκερη παγκόσμια “σχολή” υπέρ-αντιδραστικών νεοφιλελεύθερων ακροδεξιών πολιτικών που ήδη κυβερνούν ή απειλούν να κυβερνήσουν σχεδόν την μισή ανθρωπότητα, φλερτάροντας με τον φασισμό όταν βέβαια δεν δηλώνουν οι ίδιοι φασίστες. Και φυσικά, και μόνον αυτό το “επίτευγμα” του Μπερλουσκόνι επαρκεί για να δικαιολογήσει τη διαπίστωση πολλών από τους σημερινούς εγκωμιαστές του ότι “σημάδεψε την ιστορία της χώρας και της εποχής του”. Μόνο που ξεχνούν να προσθέσουν ότι ο Μπερλουσκόνι “σημάδεψε την χώρα και την εποχή του” ακριβώς όπως την σημάδεψε πριν από αυτόν... και ο συμπατριώτης του Μπενίτο Μουσολίνι, με τον οποίο ο Σίλβιο αρεσκόταν εξάλλου να συγκρίνεται κατά προτίμηση τις μέρες που αναλάμβανε την πρωθυπουργία της Ιταλίας μετά από τους εκλογικούς του θριάμβους το 1994, 2001 και 2008…

Ερνέστ Μαντέλ

Υλικές, κοινωνικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις της ναζιστικής γενοκτονίας

1. Αυτό που κατέστησε δυνατό το Ολοκαύτωμα - ένα γεγονός μοναδικό στην ιστορία μέχρι σήμερα - ήταν πρώτα και κύρια η υπερ-ρατσιστική ιδεολογία στη βιολογική της παραλλαγή (μια ακραία μορφή κοινωνικού δαρβινισμού). Σύμφωνα με αυτό το δόγμα, υπάρχουν "υπανθρώπινες φυλές" (Untermenschen), η εξόντωση των οποίων είναι δικαιολογημένη και μάλιστα απαραίτητη. Για τους υποστηρικτές αυτής της ιδεολογίας, οι Εβραίοι ήταν "παράσιτα προς εξόντωση", οι μαύροι ήταν "πίθηκοι", οι "μόνοι καλοί Ινδοί είναι οι νεκροί Ινδοί" κ.λπ. Το δόγμα του ακραίου βιολογικού ρατσισμού δεν πέφτει έτσι απλά από τον ουρανό. Η υλική του βάση βρίσκεται σε κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές πρακτικές που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένες ανθρώπινες ομάδες με τόσο απάνθρωπο τρόπο, ώστε η ανάγκη της ιδεολογικής δικαιολόγησης -η ιδεολογία της απανθρωποποίησης- και της "εξουδετέρωσης" της ένοχης συνείδησης και του αισθήματος ατομικής ενοχής (βλ. ομιλία του Χίμλερ στις 6 Οκτωβρίου 1943) γεννιέται σχεδόν επιτακτικά.

Ουκρανία: Αντίσταση στους πιστωτές

Συνέντευξη του Eric TOUSSAINT στον DHAR Sushovan*

Eric TOUSSAINTΣε αυτή τη συνέντευξη που παραχώρησε στον Sushovan Dhar, ο Éric Toussaint αναλύει τη βοήθεια που χορηγήθηκε στην Ουκρανία από την έναρξη της ρωσικής επίθεσης. Δείχνει ότι η βοήθεια αυτή παρέχεται συχνά με τη μορφή δανείων -και όχι επιχορηγήσεων- τα οποία η Ουκρανία θα πρέπει να αποπληρώσει σε αρκετά χρόνια. Αυτό θέτει το ερώτημα της μελλοντικής ανασυγκρότησης της χώρας και υποδηλώνει ότι θα επιβληθούν νέα νεοφιλελεύθερα μέτρα - ιδιωτικοποιήσεις, αρπαγή καλλιεργήσιμης γης και φυσικών πόρων - στο όνομα της αποπληρωμής του χρέους.

Ernest Mandel

Για τη διαλεκτική του έθνους και της ταξικής πάλης

(Νοέμβριος 1971)

Πρώτη δημοσίευση στα γαλλικά στο Mai (Βρυξέλλες), Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1972, σ. 7-14.

Μόνο ξεκινώντας από την κεντρικότητα της ταξικής πάλης μπορούμε να εξηγήσουμε την ανάπτυξη του εθνικισμού. Ωστόσο, το ότι η θεωρία του ιστορικού υλισμού δίνει στην ταξική πάλη πρωταρχική θέση στην ιστορία δεν σημαίνει ότι η ταξική πάλη είναι ο μοναδικός παράγοντας της ιστορίας. Στην πραγματικότητα, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της ιστορίας άλλοι παράγοντες μπορούν να γίνουν πρωταρχικοί. Όποτε όμως ρωτάμε γιατί άλλοι παράγοντες μπορούν να γίνουν πρωταρχικοί, οδηγούμαστε πίσω στο ζήτημα της ταξικής πάλης. Η ανάπτυξη του εθνικισμού είναι μια τέτοια περίπτωση.

Το ίδιο κείμενο στα αγγλικά: https://dsimian.com/2023/05/20/putin-from-victory-to-victory-until-the-final-catastrophe/
...και στα γαλλικά: https://entreleslignesentrelesmots.wordpress.com/2023/05/18/poutine-de-victoire-en-victoire-jusqua-la-catastrophe-finale/
...και στα ιταλικά: https://refrattario.blogspot.com/2023/05/putin-di-vittoria-in-vittoria-fino-alla.html

Πούτιν: από νίκη σε νίκη μέχρι την τελική καταστροφή!

του Γιώργου Μητραλιά

"Περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις". Αυτός ο στίχος του Σολωμού συμπυκνώνει και αποδίδει τέλεια την αίσθηση που άφησε -σε εχθρούς και φίλους- η φετινή παρέλαση της 9ης Μαίου στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας ενώπιον του κ. Πούτιν και των λοιπών στελεχών του καθεστώτος του. Γιατί; Μα, επειδή αυτό που διέκρινε την φετινή παρέλαση ήταν η απελπιστική φτώχεια της σε σύγκριση με την περυσινή αλλά και με όλες τις ανάλογες “μεγαλειώδεις παρελάσεις” των δύο τελευταίων δεκαετιών!

Συγκεκριμένα, ενώ άλλοτε συνωστίζονταν οι ξένοι -ανατολικοί αλλά και δυτικοί- ηγέτες και λοιποί επίσημοι που παρακολουθούσαν την παρέλαση, φέτος ήταν μετρημένοι στα δάκτυλα του ενός χεριού, και μάλιστα εντυπωσίαζαν με τα ξυνισμένα μούτρα τους. Η διεθνής απομόνωση της Ρωσίας του κ. Πούτιν ήταν παραπάνω από εμφανής καθώς απουσίαζαν όχι μόνον οι εκπρόσωποι κάποιων πρώην “ουδέτερων” γειτονικών χωρών που ο κ. Πούτιν έσπρωξε στις αγκάλες του (αναγεννημένου με τις φροντίδες του) ΝΑΤΟ, προς μεγάλη απογοήτευση των απανταχού γης αντιμπεριαλιστών. Αλλά απουσίαζαν επιδεικτικά ακόμα και οι περισσότεροι ηγέτες των μέχρι πρότινος πολύ “φίλα προσκείμενων” πρώην σοβιετικών Δημοκρατιών της Ευρασίας.

Γαλλία: Τι συμβαίνει όταν ο Μακρόν έχει ήδη ηττηθεί αλλά το γιγάντιο λαϊκό κίνημα δεν έχει ακόμα νικήσει;

του Γιώργου Μητραλιά

Μετά από σχεδόν τέσσερις μήνες (!) τεράστιων εργατικών και λαϊκών κινητοποιήσεων χωρίς κανένα προηγούμενο στη μεταπολεμική Γαλλία (!), ο απολογισμός του αγώνα των γαλλικών συνδικάτων ενάντια στη συνταξιοδοτική (αντι)μεταρρύθμιση θα έπρεπε να είναι προφανής: η (αντι)μεταρρύθμιση έχει γίνει πια νόμος, γεγονός που σημαίνει ότι ο μεν Μακρόν κέρδισε, τα δε εργατικά συνδικάτα έχουν χάσει. Τι συμβαίνει όμως και κανείς στη Γαλλία αλλά και έξω από αυτήν δεν τολμά να κάνει την παραπάνω διαπίστωση; Τι συμβαίνει και βλέπουμε τον πιο γνήσιο εκφραστή του διεθνούς (πολύ) μεγάλου κεφαλαίου, τον γνωστό μας από την εποχή των Μνημονίων, οίκο αξιολόγησης Fitch Ratings να υποβαθμίζει το αξιόχρεο της Γαλλίας με το τόσο εύγλωττο σκεπτικό ότι «το πολιτικό αδιέξοδο και οι κοινωνικές κινητοποιήσεις (ενίοτε βίαιες) εγείρουν κίνδυνο για το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και θα μπορούσαν να δημιουργήσουν πιέσεις για πιο επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, ή ανατροπή προηγούμενων μεταρρυθμίσεων».

(Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Σπάρτακος του Νοεμβρίου 1995. Ο Ερνέστ Μαντέλ πέθανε στις 20 Ιουλίου 1995)

Αντίο Ερνέστ

Προσπαθώντας να βάλω μια τάξη στις ιδέες και -αλίμονο- και στις αναμνήσεις μου για τον Ερνέστ Μαντέλ, δεν βρίσκω να πω τίποτα άλλο παρά ότι αποζήτησε πάντα την ουσία της ζωής. Τόσο των ανθρώπων στο σύνολο τους, όσο και του καθένα ξεχωριστά.

Σε τελευταία ανάλυση, ό,τι έκανε και ό,τι προσπάθησε να μάθει τους άλλους να κάνουν,δεν ήταν παρά απόρροια αυτής της βαθύτατα ηθικής στάσης του απέναντι στη ζωή. Τι κάνει μια ζωή να αξίζει τον κόπο να την ζήσεις; Ή, με άλλα λόγια, τι δίνει νόημα, γοητεία και αξιοπρέπεια στο -κατά άλλα- εφήμερο πέρασμα μας από αυτή τη γη;

“Μα, πώς είναι δυνατό να τυρρανούσαν έναν Μαντέλ τέτοιου είδους ανησυχίες και προβληματισμοί; “, θα αναφωνήσουν σίγουρα όλοι εκείνοι για τους οποίους ο Μαντέλ δεν ήταν “παρά” ένας διακεκριμένος μαρξιστής, ένας οικονομολόγος ή ένας ασυμβίβαστος επαναστάτης. Δικαιολογημένη η απορία τους. Η εποχή μας που παραδέρνει μέσα στη βαρβαρότητα των καπιταλιστικών εκτρωμάτων και στα συντρίμια της σταλινικής αντεπανάστασης, δεν επιτρέπει πια τέτοιες...πολυτέλειες. Αυτή περιορίζεται να φυτοζωεί μέσα στο παρακμιακό “μεταμοντέρνο” άκρατο κυνισμό της...

​Σαν τώρα πριν 80 χρόνια

Απρίλης 1943, το εβραϊκό Γκέτο της Βαρσοβίας εξεγείρεται!

Μνήμη Μάρεκ Έντελμαν

σοσιαλιστή ηγέτη της εξέγερσης,
αντισταλινικού και αντισιωνιστή μαχητή

Τούτες τις μέρες πριν από 80 χρόνια, τον Απρίλη του 1943, άρχιζε η εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας ενάντια στο ναζιστή δήμιό του. Την ώρα που ο αντισημιτισμός, μαζί με το φασισμό, ξανασηκώνουν κεφάλι και στη νέα γενιά της εβραϊκής Διασποράς αρχίζουν να ξαναγεννιούνται οι καλύτερες σοσιαλιστικές παραδόσεις του παρελθόντος, θυμόμαστε τον Μάρεκ Έντελμαν, τον ηγέτη αυτής της εξέγερσης και τον άνθρωπο που ενσάρκωνε περισσότερο από κάθε άλλο αυτές ακριβώς τις εβραϊκές σοσιαλιστικές, αντισταλινικές και αντισιωνιστικές παραδόσεις. Στα 14 χρόνια από το θάνατό του, αναδημοσιεύουμε το κείμενο της νεκρολογίας του και συνάμα απόσπασμα από το βιβλίο του για την ηρωϊκή εξέγερση του Γκέτο της Βαρσοβίας της οποίας ηγήθηκε ο ίδιος.

Ερνέστ Μαντέλ

για το χουντικό πραξικόπημα

Τα διδάγματα της Ελλάδας

(Μάης 1967)*

(Δημοσιεύθηκε στο τεύχος της 13ης Μαΐου 1967 της βελγικής σοσιαλιστικής εβδομαδιαίας εφημερίδας La Gauche της οποίας ο Mandel ήταν αρχισυντάκτης).

Είναι πολύ νωρίς για να κάνουμε έναν οριστικό απολογισμό του στρατιωτικού πραξικοπήματος στην Ελλάδα. Μας λείπουν ακόμη οι απαραίτητες πληροφορίες, ειδικά για την έκταση της λαϊκής αντίστασης μετά το πραξικόπημα.

Όμως ορισμένα διδάγματα είναι ήδη επιτακτικώς εμφανή και είναι καιρός να αφομοιωθούν από όλους τους εργαζόμενους και τους πρωτοπόρους αγωνιστές.

1. Κάθε υπόθεση ότι η οξύτητα των κοινωνικών αντιθέσεων θα αμβλυνθεί - διεθνώς ή εθνικά - ότι η σταθερότητα των δημοκρατικών ελευθεριών θα διασφαλιστεί και ότι ο σοσιαλισμός μπορεί σταδιακά να θριαμβεύσει μέσα από τον ειρηνικό κοινοβουλευτικό και εκλογικό δρόμο, έχει διαψευστεί για μια ακόμα φορά.

Συνέντευξη του Ernest Mandel στον Tariq Ali (1989)

Η τύχη ενός τρελού νέου

Από το New Left Review I/213, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 1995.

Eρνέστ, ήσουν δέκα ετών όταν ο Χίτλερ κατέλαβε την εξουσία στη Γερμανία και δeκαέξι όταν ξέσπασε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος. Ήταν σίγουρα μια φρικτή εποχή για να είσαι νέος, ειδικά για κάποιον σαν εσένα, με εβραϊκή καταγωγή. Ποιες είναι οι πρώτες σου αναμνήσεις από εκείνη την περίοδο;

Λοιπόν, παραδόξως -αλλά αυτό είναι μάλλον μέρος μιας ιδιαίτερης νοοτροπίας, που δεν είναι πολύ κοντά στο μέσο όρο- δεν έχω καθόλου άσχημες αναμνήσεις από εκείνη την περίοδο. Αντιθέτως, έχω μάλλον μια ανάμνηση έντασης, ναι, έξαψης, ναι, νευρικότητας, αλλά καθόλου απελπισίας. Απολύτως όχι. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι ήμασταν μια εξαιρετικά πολιτικοποιημένη οικογένεια.