Από τους εποικισμούς των ευρωπαϊκών κρατών στην αποικιοκρατία του Ισραήλ
του Georges Menahem*
Έξι αιώνες μετά από την έναρξη των ευρωπαϊκών εποικισμών στην Αμερική, στην Ασία και στη συνέχεια στην Αφρική, είμαστε σε θέση να αναρωτηθούμε κατά πόσο είναι αυταπόδεικτο το δικαίωμα να εποικίζεις μια περιοχή, οπουδήποτε στον κόσμο. Αυτό είναι ένα από τα προβλήματα που είχε κατά νου ο Μαξίμ Ροντενσόν, αυτή η αυθεντία του αραβικού κόσμου, του οποίου οι γονείς πέθαναν στο Άουσβιτς, όταν δημοσίευσε το άρθρο του με τίτλο « Ισραήλ, αποικιακό γεγονός; ». Το άρθρο του κατέληγε ως εξής: «Η δημιουργία του κράτους του Ισραήλ στην παλαιστινιακή γη είναι η κατάληξη μιας διαδικασίας που εντάσσεται απόλυτα στο μεγάλο ευρωπαϊκό-αμερικανικό κίνημα επέκτασης του 19ου και 20ου αιώνα με στόχο τον εποικισμό ή την οικονομική και πολιτική κυριαρχία σε άλλες περιοχές. […] Είναι προφανές ότι πρόκειται για μια αποικιακή διαδικασία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά – όπως εξάλλου και πολλές άλλες [1]».
Ένα πρώτο κοινό χαρακτηριστικό αυτών των διαφόρων αποικιακών διαδικασιών αφορά τη υπερβολική διάσταση της δικαιολογίας τους. Αν εξετάσουμε τους εποικισμούς που εγκαθίδρυσαν τα ευρωπαϊκά κράτη, διαπιστώνουμε ότι, για τις αστικές τάξεις του 19ου αιώνα, ήταν αυτονόητο ότι η Ευρώπη είχε «εκπολιτιστική αποστολή». Ο Jules Ferry το εξέφρασε με τα εξής λόγια σχετικά με το γαλλικό σχέδιο: «Οι ανώτερες φυλές έχουν ένα δικαίωμα επί των κατώτερων φυλών. Λέω ότι έχουν ένα δικαίωμα επειδή έχουν ένα καθήκον. Έχουν το καθήκον να εκπολιτίσουν τις κατώτερες φυλές » [2]. Με παρόμοια νοοτροπία, ο πνευματικός πατέρας του σιωνιστικού σχεδίου, ο Αυστριακός Theodor Herzl, έγραφε ότι η δημιουργία ενός κράτους των Εβραίων στην Παλαιστίνη θα προστάτευε την Ευρώπη και θα εξέφραζε την αποστολή της, καθώς «θα αποτελούσαν εκεί ένα τμήμα ενός τείχους ενάντια στην Ασία, καθώς και την εμπροσθοφυλακή του πολιτισμού ενάντια στη βαρβαρότητα» [3]. Αφού εξετάσουμε συνοπτικά την εξάπλωση των ευρωπαϊκών αποικιακών επιχειρήσεων από τον 15ο έως τον 20ό αιώνα, θα αναλύσουμε πώς αυτές επαναλήφθηκαν στην εποικιστική αποικιοκρατία των Εβραίων εποίκων στην Παλαιστίνη μετά το 1948 και στη συνέχεια στην οικοδόμηση του κράτους του Ισραήλ που την διαδέχθηκε, μέχρι το 2024.