(Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Σπάρτακος του Νοεμβρίου 1995. Ο Ερνέστ Μαντέλ πέθανε στις 20 Ιουλίου 1995)
Αντίο Ερνέστ
Προσπαθώντας να βάλω μια τάξη στις ιδέες και -αλίμονο- και στις αναμνήσεις μου για τον Ερνέστ Μαντέλ, δεν βρίσκω να πω τίποτα άλλο παρά ότι αποζήτησε πάντα την ουσία της ζωής. Τόσο των ανθρώπων στο σύνολο τους, όσο και του καθένα ξεχωριστά.
Σε τελευταία ανάλυση, ό,τι έκανε και ό,τι προσπάθησε να μάθει τους άλλους να κάνουν,δεν ήταν παρά απόρροια αυτής της βαθύτατα ηθικής στάσης του απέναντι στη ζωή. Τι κάνει μια ζωή να αξίζει τον κόπο να την ζήσεις; Ή, με άλλα λόγια, τι δίνει νόημα, γοητεία και αξιοπρέπεια στο -κατά άλλα- εφήμερο πέρασμα μας από αυτή τη γη;
“Μα, πώς είναι δυνατό να τυρρανούσαν έναν Μαντέλ τέτοιου είδους ανησυχίες και προβληματισμοί; “, θα αναφωνήσουν σίγουρα όλοι εκείνοι για τους οποίους ο Μαντέλ δεν ήταν “παρά” ένας διακεκριμένος μαρξιστής, ένας οικονομολόγος ή ένας ασυμβίβαστος επαναστάτης. Δικαιολογημένη η απορία τους. Η εποχή μας που παραδέρνει μέσα στη βαρβαρότητα των καπιταλιστικών εκτρωμάτων και στα συντρίμια της σταλινικής αντεπανάστασης, δεν επιτρέπει πια τέτοιες...πολυτέλειες. Αυτή περιορίζεται να φυτοζωεί μέσα στο παρακμιακό “μεταμοντέρνο” άκρατο κυνισμό της...